Αναδημοσιεύουμε ένα απόσπασμα από το βιβλίο Νέο Αντάρτικο Πόλης των ΣΠΦ με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα των Εργατών», μια από τις λίγες μέρες που θυμούνται οι αριστεροί να βγουν στους δρόμους, να κάνουν τις τελετουργικές πορείες τους και να πουν τα ξεθωριασμένα συνθήματά τους. Η Αριστερά ποτέ δεν κατάφερε να ανακάμψει πλήρως από τις συνέπειες της ανόδου του νεοφιλευθερισμού και της πτώσης της ΕΣΣΔ και ποτέ δεν πρόκειται να το καταφέρει όσο εμμένει σε απαρχαιωμένες και αναχρονιστικές θεωρίες και πρακτικές που δυσκολεύονται να ανταπεξέλθουν στις ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών. Η έννοια του ‘εργάτη’ και της ‘ταξικής πάλης’ που τόσο αποθεώνουν δεν έχουν πλέον την ίδια σαφήνεια και το ίδιο νοηματικό περιεχόμενο που είχαν πριν από έναν αιώνα. Η τρίτη βιομηχανική επανάσταση, η αυτοματοποίηση που αυτή επέφερε και η παγκοσμιοποίηση οδήγησαν στην διόγκωση του τριγονεούς τομέα εις βάρος του πρωτογενούς και δευτερογενούς. Για τον μέσο νέο εργαζόμενο που δουλεύει στα ξενοδοχεία και τις καφετέριες δεν έχει τόσο νόημα η «κατάληψη των μέσων παραγωγής» όσο θα είχε σε έναν εργάτη εργοσασίου, πόσω μάλλον όταν η σκουριασμένη αριστερική ρητορική δεν έχει καταφέρει καν να υπερισχύσει ενάντια στα νεοφιλελεύθερα πρότυπα, το δόγμα του «δεν υπάρχει εναλλακτική» και στις ψευτο-υποσχέσεις κοινωνικής ανέλιξης και πλουτισμού. Η λεγόμενη ταξική συνείδηση είναι πλέον σχεδόν ανύπαρκτη. Δεν φανταζόμαστε καν πόσο περισσότερο απολιθώματα θα μοιάζουν οι αριστεροί με την άφιξη της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης, η οποία ήδη βρίσκεται προ των πυλών, και η οποία θα φέρει ακόμη πιο ριζικούς κοινωνικο-οικονομικούς μετασχηματισμούς, αλλάζοντας και θολώνοντας ακόμη περισσότερο την ταξική δυναμική και το νόημα του ‘εργάτη’.
Με όλα αυτά που ειπώθηκαν για τους αριστερούς, δεν είναι λοιπόν αξιοπερίεργο ούτε γιατί ένα ‘κίνημα’, όπως αυτό του α/α χώρου, που τείνει να αριστεροποιείται όλο και περισσότερο, είναι τόσο αποξενωμένο από πληθυσμιακές ομάδες που υποτίθεται ότι υποστηρίζει, όπως εργάτες και μειονότητες.
Ή Πρωτομαγιά δεν είναι το δίκιο του εργάτη.
Η Πρωτομαγιά είναι τα σαμποτάζ, η μνήμη και η συνέπεια στα εργατικά κολαστήρια
Δράση και επίθεση στους μηχανισμούς καταπίεσης
Για την αναρχία και τον μηδενισμό
– ΔΟ ΕΗΦ
Εδώ λοιπόν είναι απαραίτητο να μιλήσουμε για την κοινωνία και το άτομο. Εμείς δηλώνουμε αντι-κοινωνιστές και έχουμε αναφερθεί εκτενώς στην αντίληψή μας για την κοινωνία. Παρόλα αυτά επειδή διαπιστώνουμε ότι η σύγχυση παραμένει σε αρκετά στόματα και αυτιά παράγοντας διαστρεβλωμένες ιδεοληψίες περί επαναστατικού ελιτισμού, εμείς από τη μεριά μας επιμένουμε χτυπώντας αυτήν την παρανόηση.
Καταρχάς με τον όρο κοινωνία σε καμία περίπτωση δεν ορίζιουμε αποκλειστικά το αριθμητικό πληθυσμιακό σύνολο των ανθρώπων. Χαρακτηρίζουμε συνολικά το πλειοψηφικό πλαίσιο συμπεριφορών, παραδόσεων,ηθικής και συνηθειών, μέσα στο οποίο γίνονται αποδεκτές οι διεργασίες της εξουσίας.Για παράδειγμα οι έννοιες της ιδιοκτησίας, του πατριωτισμού, της θρησκείας, αποτελούν διάχυτες κοινωνικές αξίες βαθιά ριζωμένες μέσα στο <> δίχως την ανάγκη επιβολής των νόμων και της κρατικής επιτήρησης.
Βέβαια, η πλειοψηφία της κοινωνίας, πέρα από την κοινή πεποίθηση που μοιράζεται για την αναγκαιότητα της εξουσίας, είναι ταυτόχρονα χωρισμένη σε τάξεις. Κοινωνικές τάξεις που δεν είναι περιχαρακωμένες η μία από την άλλη, όπως τους περασμένους αιώνες που επικρατούσε o φυσικός αποκλεισμός από τα ανώτερα κλιμάκια της εξουσίας (πυραμιδική μόρφη με βάση την καταγωγή και το κληρονομικά δικαιώματα), αλλά συγκροτούν κατηγορίες ανθρώπων με βάση τη ρευστή θέση τους στην παραγωγή και την οικονομική τους επιφάνεια. Σήμερα λοιπόν οι άνθρωποι βρίσκονται σε διαρκή ταξική κινητικότητα λόγω της διάρθρωσης του σύγχρονου συστήματος. Η συμμετοχική μορφή του καπιταλισμού και οι πραγματικές ή πλασματικές ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης, διαμορφώνουν μια αυξομειούμενη κλίμακα που οι μικροαστοί μπορούν να γίνουν αφεντικά (αυτοδημιούργητοι επαγγελματίες και καριερίστες) και τα αφεντικά να ξεπέσουν σε μικροαστούς (πτωχεύσεις εταιρειών, αποτυχημένες επενδύσεις).
Όμως η ρευστή ταξική κινητικότητα, δεν είναι μόνο μια έννοια με στενά οικονομικούς – υλικούς όρους, αλλά περισσότερο ένας φαντασιακός δεσμός που συνδέει την κοινωνία στο όραμα του γρήγορου πλουτισμού, της υλικής επιτυχίας, της προσωπικής ανάδειξης. Ακόμα και τώρα με την οικονομική κρίση του συστήματος και την ολοένα αυξανόμενη τάξη των νεόπτωχων που προκύπτει, αυτό που αναβιώνει είναι το όραμα των παλιών υποσχέσεων και οι αναμνήσεις της πλασματικής οικονομικής ευημερίας που υπήρχε. Καμία ουσιαστική αυτοκριτική δεν έχει γίνει από το πλήθος των νεόπτωχων σε σχέση με τον προηγούμενο τρόπο ζωής τους και την απόρριψή του προς μία ελευθεριακή προοπτική. Οι περισσότερες σημερινές διαμαρτυρίες και η κοινωνική αγανάκτηση, θυμίζουν πιο πολύ το παράπονο ενός κακομαθημένου παιδιού που του πήραν από τα χέρια το δώρο που του έταζαν τόσο καιρό. Έτσι και από τους νεόπτωχους τους πήραν πίσω την άνεση των δανείων, των πιστωτικών καρτών, των μετοχών, των επενδύσεων, του καταναλωτισμού…
Γι’ αυτό λέμε πως ακόμα και σε συνθήκες οικονομικής κρίσης κυβερνά ο μικροαστισμός, και ο ταξικός πόλεμος είναι μία ξεπερασμένη έννοια.
Γιατί για να υπάρχει πόλεμος πρέπει να υπάρχουν δυο αντιμαχόμενες πλευρές που συγκρούονται υπερασπιζοντας η κάθε μία για λογαριασμό της τα δικά της ξεχωριστά συμφέροντα. Αυτό σημαίνει τακιή ταυτότητα και συνείδηση. Σημαίνει ότι ο προλετάριος και ο εργαζόμενος επιτίθενται στα αφεντικά για να τα καταργήσουν και όχι για να τα καταργησουν και οχι για να προβιβαστούν οι ίδιοι στη θέση τους. Σημαίνει ότι υπάρχει η συνείδηση της καταπίεσης από την ύπαρξη μιας ταξικής κοινωνίας και όχι η δυσαρέσκεια και οργή, επειδή ο υλικός παράδεισος που τους υποσχέθηκαν οι διαφημίσεις είναι απατηλός κοι καταχρεωμένος.
Σημαίνει ότι οι καταπιεσμένοι πρεσβεύουν ένα διαφορετικό πολιτισμό και όχι ότι ζηλεύουν αυτόν που δεν μπορούν να αποκτήσουν.
Από τη δικιά μας αναρχική σκοπιά οι μόνοι που διαθέτουν σήμερα ταξική συνείδηση είναι τα μεγαλοαφεντικά που υπερασπίζονται τα συμφέροντά τους και ορισμένες τίμιες αλλά γραφικές μειοψηφίες εργατιστων που τρέφονται με προλεταριακές φαντασιωσεις του παρελθόντος.
Φανταστείτε άλλωστε αν όλοι αυτοί οι διαμαρτυρόμενοι και αγανακτισμένοι, ικανοποιούνταν μισθολογικά και ανακτούσαν το μικροαστικό όνειρο του ενός εξοχικού, των δύο αυτοκινήτων, και των τεσσάρων τηλεοράσεων με μοναδικό αντίτιμο την ολοένα και μεγαλύτερη εξαθλίωση των μεταναστών, πόσο γρήγορα θα γυρνούσαν στο βολικό τους καναπέ. Κάπως έτσι άλλωστε χτίστηκε στη δεκαετία του ’90 το «θαύμα της ελληνικής ανάπτυξης», πάνω στην αδιαφορία και το βόλεμα της ελληνικής κοινωνίας.
Τώρα, εφόσον η κοινωνία είναι χωρισμένη σε τάξεις (χωρίς όμως ταξική συνείδηση), κάποιος θα μπορούσε να πει ότι παρ’ όλο τον αντικοινωνισμό μας, ίσως να αναγνωρίζουμε ως πιο κοντινές μας τις πιο καταπιεσμένες τάξεις και κοινωνικές κατηγορίες, όπως για παράδειγμα το πλήθος των ανειδίκευτων εργατών.
Και όμως, η οικονομική φτώχεια αρκετές φορές δεν ευνοεί την προοπτική τηνς αναρχικής απελευθέρωσης. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι παλιότερα κάποια από τα φασιστικά και ολοκληρωτικά καθεστώτα εγκαθιδρύθηκαν πάνω στη φτώχεια και την οικονομική ανέχεια, αφού πρώτα αυτοπροβλήθηκαν ως η λύση σωτηρίας και εξόδου από την κρίση. Πράγματι, συχνά οι εξαθλιωμένες μάζες έβλεπαν στο πρόσωπο του Χίτλερ ή του Μουσολίνι τους ηγέτες – λυτρωτές τους. Άλλωστε ο ίδιος «ο φτωχός λαός» μέσω εκλογών ανέβασε αυτά τα καθάρματα στην εξουσία. Αυτό συμβαίνει γιατί για κάποιον που είναι οικονομικά απελπισμένος, συνήθως η προτεραιότητά του βρίσκεται στο να εξοικονομήσει με κάθε τρόπο τα απαραίτητα να ζήσει.
Δεν έχει τη διάθεση να σκεφτεί ότι υπάρχει μία διαφορετική πρόταση ζωής οτην οποία δεν κυβερνά η ανισότητα και η εκμετάλλευση. Αυτό που τον απασχολεί είναι μία πρόταση ή έστω μία υπόσχεση που θα τον βγάλει τώρα από την αδιέξοδό του.
Φανταστείτε τι είναι πιο πειστικό σήμερα, ένα κήρυγμα μίσους ενάντια στους μετανάστες που «στερούν χιλιάδες θέσεις εργασίας από τους έλληνες άνεργους» και «αυξάνουν την εγκληματικότητα» ή μία αναρχική πρόταση που μιλάει για την κατάργηση της οικονομικής και μισθωτής σκλαβιάς; Εμείς θεωρούμε πως o φόβος για ένα αβέβαιο οικονομικό μέλλον μαζί με τον θυμό παράγει ταυτόχρονα και τη συντηριτικοποίηση αρκετών ανθρώπων
Γι’ αυτό η φτώχεια και η ανέχεια δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες στους δημαγωγούς του λαϊκισμού και του πατριωτισμού, που σπεύδουν σε τέτοιες περιστάσεις, προωθώντας το ρατσισμό και την ξενοφοβία. Ας αναλογιστεί κανείς τα πρόσφατα ποσοστά της Χρυσής Αυγής στις εκλογές του 2012.
Έτσι συχνά, αρκετοί καταπιεσμένοι που βλέπουν πως η ζωή τους αποδείχτηκε ναυάγιο, αρχίζουν το κυνήγι των πιο «εύκολων στόχων», όπως για παράδειγμα των μεταναστών χωρίς χαρτιά. Ιδιαίτερα σε περιοχές που συγκεντρώνονται τα χαμηλά στρώματα των κοινωνικών τάξεων ντόπιων και ξένων είναι πλέον συχνό το φαινόμενο της ενδοταξικής σύγκρουσης. Μιας σύγκρουσης που οφείλεται στην ασφυκτική κατάσταση που βιώνουν οι άνθρωποι σ’ αυτές τις περιοχές. Από τη μια οι μετανάστες βλέπουν την Ελλάδα ως ενδιάμεσο σταθμό μεταβίβασης προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όμως επειδή δεν έχουν χαρτιά έχουν «κολλήσει» εδώ. Έτσι ζουν στοιβαγμένοι σαν τα ζώα σε άθλια σπίτια, παρασιτούν οικονομικά, δέχονται την ωμή εκμετάλλευση από τους ντόπιους και δυστυχώς μία μερίδα από αυτούς αναπτύσσει κατάπτυστες συμπεριφορές και τσογλανιές, όπως βιασμούς, βίαιες τσαντιές και κλοπές ενάντια στις χαμηλές τάξεις των ντόπιων, καθώς οι τράπεζες και οι συνοικίες των πλουσίων φαντάζουν απρόσιτες σ’ αυτούς.
Από την άλλη, ο ντόπιος πληθυσμός των χαμηλών τάξεων ζει και κινείται μαζί με τους μετανάστες στις ίδιες πολυκατοικίες, στους ίδιους δρόμους, στις ίδιες γειτονιές. Η διαφορετική κουλτούρα, η ασφυκτική συμβίωση σε συνθήκες πολυκοσμίας, η φτώχια, η κρατική προπαγάνδα, η νοοτροπία ενός αλαζονικού τοπικισμού σε συνδυασμό με κάποιες κατάπτυστες συμπεριφορές μεταναστών, οδηγούν σε ένα εκρηκτικό μείγμα ενδοταξΙΚής σύγκρουσης.
Είναι εκεί που με τη συμβολή των οργανωμένων φασιστικών καθαρμάτων εκκολάπτεται το αυγό του φιδιού. Γι’ αυτό οι περισσότερες περιοχές που ξεσπούν ρατσιστικά πογκρόμ εναντίον των μεταναστών είναι οι γειτονιές που κατοικούν άνθρωποι από «χαμηλά» ταξικά στρώματα (Αιγάλεω,Κολωνός, Ρέντη, Ασπρόπυργος, Ελευσίνα κ.α.)
Επίσης, στα γνωστά γεγονότα που προκαλούνται στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα, συχνά συμμετέχουν μετανάστες (π.χ. Αλβανοί) οι οποίοι συμπεριφέρονται εξίσου ρατσιστικά με τους «έλληνες πατριώτες» ενάντια στους «σκουρόχρωμους» μετανάστες. Δηλαδή εκεί συναντάμε την απόλυτη έκφραση του νέου πολέμου των «φτωχών εναντίον των φτωχών».
Αυτό αποδεικνύει πως η ταξική θέση από μόνη της δεν παράγει συνείδηση, αλλά συχνά μπορεί να καταλήξει σε κανιβαλισμό.
Έτσι, για πολλούς από τους οικονομικά εξαθλιωμένους, αυτός ο κόσμος της εκμετάλλευσης και ο πολιτισμός του, μοιάζει σαν να είναι η μοναδική τους περιουσία που αξίζει να υπερασπίσουν. Όπως έχει γραφτεί κάπου:
«Ποιοι φοβούνται πιο πολύ να αλλάξει ο κόσμος; Οι πιο φοβισμένοι»
